2016 Festivali
Anne dili,
kadın diline karşı,
neden?
Her insan yavrusu bir anadil’in içine doğuyor. Adı üzerinde “anne dili”ne sahip oluyor. Dünyayı, hayatı, kâinatı onunla öğreniyor, onu varlığının, kişiliğinin bir parçası kılıyor… Fakat ne oluyor da daha sonra bu dil kadın dili’ni örtüp, ötekileştiriyor? Anadili içine doğan insan yavrusunun yarattığı
bir medeniyet, nerelerden, nasıl ve neden, gelip de kadın dilini bastırır. Onun özgürlüğünü elinden alır. Karakterini, duygusunu, kendini ifade imkânlarını kısıtlar. Etkisizleştirir.
Feminİstanbul’da bütün bunları konuşacağız. Çünkü Feminİstanbul bir “kadın şiiri festivali”. Bir ilk. Bir fırsat. Bir imkân. Bir dostluk zamanı.
Medeniyetlerin buluştuğu bu çok özel mekân ve kadim coğrafyada, kadınlığın evrensel dilini yeniden keşfetme yolculuğuna davet ediyoruz sizi.
Feminİstanbul’da buluşmak dileğiyle!
Saatlik Program
5 Ekim 2016
- -
- Karşılama
- Şairlerin Karşılanıp Otele Yerleştirilmesi
6 Ekim 2016
- 11:30 - 14:30
- EKREM KAHRAMAN’IN RESİM ATÖLYESİ
- Brunç Eşliğinde Şiir ve Sanat Sohbeti Androulla Shati Mini Müzik Dinletisi MODERATÖRLER: Ekrem Kahraman-Vedat Akdamar
- 15:00 - 17:30
- MODACI ÇİĞDEM AKIN ATÖLYESİ
- Şiir Okuması ve Müzik Dinletisi Mini Defile&Ekspozisyon (Şairlerimiz de katılacaktır!) MODERATÖRLER: Çiğdem Akın-Şenay Varlıoğlu Akdamar
7 Ekim 2016
- 12:00 - 16:00
- SULTANAHMET VE KAPALI ÇARŞI GEZİSİ
- Ayasofya-Sultan Ahmet Camii-Topkapı Sarayı-Yerebatan Sarayı (Serbest Zaman)
- 16:30 - 17:00
- VAPURLA KADIKÖY’E GEÇİŞ
- 17:30 - 19:30
- KOŞUYOLU MAHALLE EVİ-NÜKHET EREN ATÖLYESİ
- “Kadın Dili” Konulu Panel MODERATÖRLER: Nükhet Eren- Ayten Mutlu
8 Ekim 2016
- 14:30 - 17:00
- ATAŞEHİR BELEDİYESİ MUSTAFA SAFFET KÜLTÜR MERKEZİ
- Şiir Okuması ve Müzik Dinletisi Oğuz Baykara / Kuzgun gösterisi Plaket Töreni MODERATÖRLER: Pelin Batu-Hilal Karahan
- 17:30 - 19:30
- YABANCI ŞAİR KONUKLARIMIZLA YEMEKLİ TOPLANTI
9 Ekim 2016
- -
- DÖNÜŞ TRANSFERLERİ
Şairler
-
Abir Zaki
Abir Zaki (Suudi Arabistan-Türkiye)
Suudi Arap şair, yazar, gazeteci, çevirmen
D. 1965/Suudi Arabistan
Foça’da yaşıyor…SERENAD’A GÖMÜLDÜM SENİNLE…
Güneşin sevgiyle durarak baktığı gibi ufuktan
Ay’ın denize mırıldandığı gibi dağların ardından
Sesinin yankısını duyuyorum meltem rüzgarından
Ve kayboldum sende ben…Rüzgarın ruhumu sarıp sarmaladığı gibi
Yıldızların ürkek gözlerinde öpülmeyi beklediği gibi
Şarabından tatmak için ”O” an’ın yaklaştığı gibi
Kayboldum sende ben…Aklımı başımdan alan bu sessizlikle
Varlığınla hayat buluyorum yeniden
Usulca kucaklamanı, sarılmanı özlerken
”O” an’ın tadını çıkarıyorum
Meltem gibi esintine ”ah çektiğimi“
Yansıtabilmek için
Ebedi Cennet bir kez daha bizi beklerken….Abir Zaki
Çeviren: Muammer ÇelikÇELİŞKİLERİN KADINI-1
Dostum…
şaşırtmasın,
uğratmasın hayal kırıklığına sözlerim
cehennemin olurum yasak aşklarında
cennetin olurum aşka susamışlığında
ben çelişkilerin kadınıyım…sürmeli bakar dünyaya gözlerim
kurşun gibi deler geçer sözlerim
bozgunların, yenilgilerin
ve hezimetlerin kadınıyım
gün batımlarıyla oynaşır yatarım
gece yarısında uyanır
gitar ritmlerine raks ederek kalkarım…dalmayı hiç deneme sakın
böyle bir kadının okyanusuna
henüz uzanırken onun kıyılarına
ve demir atarken limanlarına
başlamadan biter tüm yolculuklarım…kırılmasın düşlerin
çelişkili düşüncelerimden
çünkü ben yüzeyselim, derinliğim
oldukça şefkatli
aynı zamanda esen rüzgarım
ve yerden yere vuran boranım…kendine aşık bir kadınım
hem erkeksi hem dişiyim
dünyanın tüm kadınlarıyım
melek kadar temiz
şeytan kadar kötüyüm ben…ben bir çocuğum
kendi içinde işkence görmüş bir kadınım
inatçılık ve yaramazlık
dişi dünyamdaki çocuğun yankıları
ve
benim yüzümdür
bileziklerim, aynalarım
söylediğim mahremlerim
ve sırlarımdır…her yaşta mücadele veren kadınlar gibi
yastığıma baş koyan kadınım
rüya görürüm, düşlerim bazen
ilahiler mırıldanır, dualar okurum
şarkılar söylerim kimi zaman
gülümserim bilinmeyenlere içimdeki kadınla
onun beklediği ve hiç başlamayan yolculuğunda…işte böyle inatçı bir kadın bu
hoşlanır oyuncak bebeğime bağırmaktan
sınırlarımı zorlamaktan
gözlerimin rengine alaylı gülmekten
ve zaferini tüm dünyaya haykırmaktan…Dostum…
her an, her zaman
seni özleyen, seni arzulayan
hasretini çeken
düşlerinde seninle saraylar inşa eden
bir an seninle
öteki an sana karşı duran
günlere ve kaderine meydan okuyan
bu kadında ne bulursun ki
ümitsiz ve imkansız bir aşk olur
henüz başlamadan….bu kadın ki,
sana en güzel giysileri giydirir
gücünü Samson’dan alarak
siyah saçlarını tıraş edip tarayarak
sana gizemler, sırlar getirir
yenilgiye uğramış, zafer kazanmış
elinde bir püro ve
peçelerle örtülmüş
hem kötü tercihlerini
ve yanlış seçimlerini
sana anlatabilecek kadar cesur kalmış…şarkılar söyleyip yuhalanınca
tereddüt etmeye bile zaman bulamadan
kaçacaksın biliyorum!
kendine çekip
kalbini çalan bu kadındançelişkilerle dolu bir kadınım ben
evet!
aynı anda
ateş ve buzla oynayan
etrafı güneşle sarılmış bir kadın
avuçlarında mehtap açan
yıldızları tutan
…bir kadın…Dostum…
şaşırtmasın sözlerim seni
giyinen ve soyunan
bir kadından daha ihtişamlı
başka bir şey olamaz
böyle bir kadına
dünya gelse karşı duramaz
ve
şaşırmaktan kendini alamaz…Ve Sen…
hep çamur ve kerpiçten bir adam olarak kalacaksın
sözlerimin peşinden koşacaksın
ve seni her teslim alışımın ardından
şaşacaksın her an
şaşıracaksın her zaman
evet şaşacak… ve şaşıracaksın…her yağışımın ardından eriyecek
ve her esintimden sonra yıkılacaksın…Temmuz 2004
Abir Zaki
Çeviren: Muammer Çelik -
ALi Al Hazimi
Ali Al-Hazmi (Suudi Arabistan)
Suudi Arap şair, yazar (D. 3.8.1970/Damad)
Umm Al-Qura Üniversitesi Arap Dili bölümü mezunu (1992). Eğitimci. İlk şiiri 1986’da yerel bir gazetede yayınlandı. O günden beri şiir, deneme ve şiir inceleme yazıları ulusal-uluslararası çeşitli dergilerde, gazetelerde yayınlanıyor. Şiirleri pek çok dile çevrildi, yurt dışında kitapları basıldı, antolojilerde yer aldı; şiir festivallerine katıldı. Önemli uluslararası ödüller aldı. Şairin 6 şiir kitabı ve 6 yabancı dile çevrilmiş şiir kitabı var. Türkçede Bölünmüş Ahşap Zamanımız (Metin Fındıkçı-2016) isimli kitabı basıldı.
Kitapları:
Vücut Kapısı-Gate of the Body (1993)
Kaybediş -Losing (2000)
İmajını İçen Gazel-The gazelle drinks his image (2004)
Kıyıdaki Güven-Reassuring on the Edge(2009)
Audio CD Şiir-Audio CD poetry (2010)
Geçmişteki Şimdi-Now in past (2018)TUZDAN YANAN DUDAKLAR İÇİN DÖKÜLEN GÖZYAŞLARI
Sahilde kumdan evler yapıyorduk
bizi son kez balığa çıkmak için bıraktığında…
Yarıştık onunla hatta, balık ağının parçalarını
küçük sandalına taşımak için.Küçücük ellerimizle el salladık,
çocukluk zamanlarımızdan
ebediyen onu alıp götüren o son dalgaya.Pencere demirlerine sıkıştı küçük kafalarımız
gözlerimiz sahil şeridine takılı,
anamızın kanatları sardı zayıf omuzlarımızı.
O kendini bize adamış olsa da
bizim tomurcuklanan, masum ruhlarımız için
derinden endişelenirdi hâlâ.Metal korkuluklardan eğildiğinde, o uzun saçlarının
rüzgâra karışacağından korkardım, ahşap odanın
ılık ortamına geri çekerdim onu.
Bakışlarındaki sahillerden gözümü ayıramazdım,
kumdan evlerin ötesine geçen denizi izlerdim uzun uzun.“Tabi ki dönecek,” derdi, gözyaşları dudaklarıma akmaya
başlamadan hemen önce -tuzdan yanan dudaklarım.
Yirmi yıl gözlerimizdeki kumdan evleri
yıkmaya yetmedi.
Dalgaların üzerinde kuruyan yüzü babamın
hayatımızın gümüş çağına açılan pencere oldu,
hileli tuzaklara kaptırılmış yıllara…Hâlâ, benim adanmış anam, pişmanlığını gölgesine saklar.
Hâlâ, sabahları rüyalarından taze ekmek yapar;
ve geceyarıları, dileklerinden arta kalanları
ruhunun ocağında yeniden ısıtır.
Biz hâlâ ona inanır ve yaşayabilmek için
onun yalanlarının ekmeğini yeriz.İngilizceden Çeviren: Hilal Karahan
KÖLELİKSokak lambalarına sırtını dayayanlar,
bir çıkmazın sonundaki kadınlardır,
örselenmiş arzularda aşkı tanıyanlar;
Ve bir yoksunluğun özlemiyle gömerler
ıstıraplarını acı çeken ruhlarının
bir zamana ki içindeki kafeslere ayları hapsetmiş,
kendilerini aldatmış adamların yataklarına attığı ateşte
bir an parlayan bir erkek imajına gönül vermiş
ve ellerinde hayallerinden yapılma bir demet çiçekle kaçıvermiş…
Bu nedenle, yoldan geçenlere onurlu bir tuzak kurarlar
tenlerinin ipeğini satışa çıkartarak
ve yumuşak, şuh kelimeler dökerek yollarına;
Bazı kurbanlar düşer bu tuzağa,
ayaklarına aniden kapanan bir kölenin
zavallı çiçeklerinin kokusuna…İngilizceden Çeviren: Hilal Karahan
-
Androulla Shati
Androulla Shati (Kıbrıs)
Kıbrıslı şair, yazar, öykü yazarı, şarkıcı, tiyatro oyuncusu (D. 1.11.1951/Dali-Lefkoşa)
Londra Üniversitesi İngiliz Dili Edebiyatı mezunu (1976). 35 yıl İngilizce öğretmenliği yaptı. Profesyonel olarak Rumca ve Türkçe şarkı söylüyor. İlk şiiri 1980’lerde yayınlandı. Şiirleri pek çok yabancı dile çevrildi, yurt dışında basıldı. Uluslararası festivallere ve antolojilere katıldı. Kıbrıs Havaları Derneği üyesi. İlk şiir kitabı, Senin İçin Bekledim (Çeviren: Ayten Mutlu, 2017) üç dilli olarak Türkiye’de yayınlandı. Diğer şiir ve hikâye kitaplarını yayına hazırlıyor.DANSÇI
Seni parmak uçlarında dönerken gördüm
bilginin bıçak ağzında.
Büyülü, tehlikeli dans.
Dalgalandın ve düştün
kendinin derinliklerine
hasta ruh.
Galeyan!
Girdap!
Karanlık!
İlk dersini aldın.
Şimdi yüzüyorsun
bir ışık tünelinde.
İngilizceden Çeviren: Ayten MutluFİLİSTİN
Biz ki, sayısız günler boyunca
Yastık yerine gömülü hayallerimizi koyduk,
Siz ki, gecelerce
Yatağınıza aç çocuklarınızı koydunuz,
Zaman gelecek
O zaman adalet acıları yenecek.
Yazılmamış kâğıtlarda, on binlerce şiir
Acıları dindiremeyecek.
Buna rağmen zamanı geldi!
Dünya yeniden inşa edilecek!
Kaygısız gülüşler çiçek açacak
Çocuklarımızın dudaklarında.
Gün gelecek, anneler
Çocuk yetiştirmekten vaz geçecekler
Ve onların yutulmasına göz yumacaklar
Savaşın kara motorları tarafından!
İngilizceden Çeviren: Ayten Mutlu -
Fatima Nazzal
Fatima Nazzal (Filistin)
Filistinli şair, yazar (D. 16.2.1968/Ramallah)
Aile ve sosyal gelişim eğitimi aldı. Gazze’de, kendisine ait bir güzellik merkezini yönetiyor. Çeşitli ulusal ve uluslararası festivallere, kitap fuarlarına katıldı. Filistin Kadın İş Komitesi Federasyonu ve Filistin Al Najda Vakfı üyesi. İtalya’nın Lecce kentinde verilen Vitruvio şiir ödülünü aldı (2018). 1 şiir kitabı var, Türkçeye İçimdeki Yüksekliğine Çıkıyorum (Çeviren: Metin Fındıkçı, 2017) ismiyle çevrildi. Düzyazı ve hikâye kitapları bu yıl basılacak.
Kitapları:
Ascend to your heights inside me (2017)
İçimdeki Yüksekliğine Çıkıyorum (Çeviren: Metin Fındıkçı, 2017)YÜZLEŞME
Ah ölüm,
hadi, hızlandır adımlarını
alabildiğine biç hayatlarımızıGövdelerimiz hasat edildi tarlalarda
akarken oluk oluk kan
o toprak, nasılsa duruyor yerinde hâlâ…Ah ölüm,
saldır dudaklarına, o kurda benzer yırtıcıların
cinnetin ritüelini yaşat onlara…Bu gece dolunay,
Temmuz’un nefesi zayıflamakta
Pencereler sonuna kadar açık
ve melekler tanrının emanetinde uyumakta…Arapçadan İngilizceye çeviren: Amina Husein
İngilizceden Türkçeye çeviren: Hilal Karahan -
Gihan Omer
Gihan Omar (Mısır)
Mısırlı şair, yazar (D. 1.1.1971/Kahire)
Kahire Üniversitesi’nde Felsefe Bölümü mezunu. Halen Sanat Galerisi yönetiyor. 2000 yılından beri yazıyor, şiirleri birçok yabancı dile çevrildi, uluslararası antolojilerde yer aldı. Uluslararası antolojilere, festivallere ve çalışma programlarına katıldı. 3 şiir kitabı var.
Kitapları:
Hafif Adımlar-Light Feet (2004)
Paulo Coelho’dan Nefret Etmeden Önce-Before We Hate Paulo Coelho (2007)
Avant de Détester Paulo Coehlo (2011, Fransızca)
Aynanın Ardında Gezinti-Walking Behind the Mirror (2013)BEN BÜTÜN BİR BAHÇE DEĞİLİM
Bir çiçek gibi, arıların yüzümde
gezinmesine izin veririm.
Yanağımı sıkıştıran çabuk
ayaklarını hissederim.
Dururum,
bedenime komut
vermekten vaz geçerim:
Sadece sessizce
o anı selamlarım.
Onun boynuma
ilerlemesini izlerim.
Beni nazikçe sokarlar,
nektarımı emerler.
Onların vahşi arzularının ardına saklanırım.Şimdi gözlerimi seviyorum,
hareketleri varlığımı onaylıyor.
Ve onların daha çok gelişini
görmeme izin veriyor… arzulayışlarını;
en koyu olanı göğüslerimin arasındaki
dar geçitten kayıyor.Gece olduğunda,
mutfağa yöneliyorum:
Bir kavanoz balı açıp,
saklı bir gururla
bir çay kaşığı dolusu
kendimi tatmaya başlıyorum.Arapçadan İngilizceye Çeviren: Mandy McClure
İngilizceden Türkçeye Çeviren: Hilal KarahanSEMİYOLOJİ
Beyaz giyme
seni saf gösterir
hatta güçsüzlüğünü belli ederKırmızı da giyme
seni çekici gösterir
ve arzularını açığa vururSarı da
çünkü sarı giydiğinde
güneşten bir parça gibi görüneceksin
yalnızlığına inandıracak seniSiyah giy en iyisi
sadece siyah
her zaman
siyah seni ince gösterir
böylece aya dua eden gökyüzü gibi görünürsünSiyah beni çoktan
ölmüş gibi hissettiriyor
ve sabah sabah göz yaşların
kahve çekirdeklerine karışıyorRenkli giysilerin dansederken
dolabındaki mumları yak
ve ayrılışımı kutla
Arapçadan İngilizceye Çeviren: Mandy McClure
İngilizceden Türkçeye Çeviren: Hilal Karahan -
Huda Aldaghfag
Huda Abdullah Al-Daghfag (Suudi Arabistan)
Suudi Arabistanlı şair, yazar, gezetecidir.
1969 Riyad doğumludur.
Arap Dili ve Edebiyatı okudu.
Uluslararası sempoyumlarda Arap kadını üzerine bildiriler sundu, kadın hakları ve sorunları üzerine aktivitelere katıldı.
Bir çok uluslararası şiir derneğinin üyesidir.
4 şiir kitabı var.BEN DOĞURMADIM ONU
Kendi adıyla yargılıyor beni ailem
Adını kullanmamı istemiyor.
Erkek değilim ki gurur duysunlar benimle.
Benim doğurmadığım bir aile hak etmez beni.
Fikirlerimin kızı olsaydım ah!
Öğretselerdi bana dilediğimi:
Dillerin tümünü
Müziklerin tüm ahengini
Yüzmeyi
Ata binmeyi
Kayak yaptırmayı özgürlüğüme
Araba sürmeyi
Başka memleketlere göç etmeyi
Yüksek tahsilimi tamamlamayı
Dilediğimi yazmayı
Sansürsüz
Aramızda ne mirasçı
Ne de toplum olmadan.
Birlikte haykırmayı ah
İsyankar şiirlerimizi.
Fikirlerimin kızı olsaydım ah!Bir kadın şairdir benliğim
Ayartıyorum şeytanlarını
Ona tüylerini yastık yapıyor meleklerim.Benliğim
Aidiyet duyacağım ailemdir
Gurur duyacak benimle
Kadın olduğum için.Arapçadan Çeviren: Mehmet Hakkı Suçin
-
Malak Mustafa
-
Marwan Ali
Marwan Ali (Suriye-Almanya)
Suriyeli Kürt asıllı şair, yazar (D. 10.2.1968/Kamışlı)
Halep Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu (1993). Birçok muhtelif işte çalıştı, halen Almanya’da gazetecilik yapıyor. İlk şiiri yerel bir gazetede yayınlandı (1987). Şiirleri birçok dile çevrildi, ulusal-uluslararası birçok antolojiye ve festivale katıldı. 4 şiir kitabı var. Türkçede Siyah Beyaz Fotoğrafımız (Çeviren: Metin Fındıkçı, 2017) kitabı basıldı.
Kitapları:
Dünün suyu-Yesterday water (2009)
Wikileaks’te seninle ilgili bir şey yok-Nothing about you in Wikileaks (2014)
Siyah Beyaz Fotoğrafımız (Çeviren: Metin Fındıkçı, 2017)
Evin yolu-The way to the home (2018)ÜÇ ŞİİR
1/ Benim Anam
Sözleri bilgeliğimizin toprağı olan
anam benim,
birkaç gün once diktiği
küçük neşenin üzerine tırmanan
kederden korkarak uyumazdı hiç.
Binlerce yılın kapılarını açtı
bizi büyütebilmek için.
ve bizler yokluk içinde
birer birer
onun gözyaşlarından düştük.2/ Anamın Sevdiği Müzik
Kursor’dayken
anama çalmak için
bir piyano devralmayı düşündüm;
Onun sevdiği müzik
küçük kız kardeşimin saçlarını
tararken çıkan sestir.3/ Annemin Kâğıdı
Bashar al-Issa’ya giderken
Karsour ve Qamishli arasında
Housseynou’nin arabası durdu
yolun tam ortasında;
Mecbur yürüyerek döndük.
Annem eski bir defterden kopardığı
bir kâğıda liste yapmış, bana
Laurel sabun, şeker ve çay ısmarlamıştı.
Nakara ve Tel Faris arasında
arabanın kasasından aşağıya zıplayıp
buğday tarlalarına kaçan
bir koçun peşinden koşarken,
bu kâğıt gökyüzüne uçup gitti.
Tüm yol boyunca düşündüm,
hayallerle hayat arasında uyum olsa
endişelenmemize gerek kalmazdı.Marwan Ali
İngilizceden Çeviren: Hilal Karahan